Problem z Zombie Bombie i zakazanymi komiksami Barksa i Rosy

Kilka miesięcy temu na blogu pojawiła się informacja o niewiarygodnie głupiej decyzji Disneya polegającej na zakazie publikacji wszystkich komiksów z Zombie Bombie. Od tego czasu decyzja nadal nie została zmieniona i cały czas komiksy Barksa i Rosy, w których Bombie występuje, nie mogą być przedrukowywane. O jakie komiksy i tomy dokładnie chodzi, o tym dowiecie się z listy na końcu tekstu, ale najpierw warto przyjrzeć się całej sytuacji szerzej.

Zombie Bombie to postać wymyślona przez Barksa w 1949 roku na potrzeby komiksu Wudu dla ludu, którego fabuła opiera się głównie na tym, że Bombie, wysłany w ramach klątwy przez afrykańskiego czarownika, terroryzuje życie Donalda, ponieważ wygląda on jak Sknerus sprzed paru dekad. Zombie, podobnie jak większość czarnoskórych postaci we wczesnych komiksach Barksa jak i innych ówczesnych dziełach kultury, jest pokazany w sposób bardzo stereotypowy, a przez to rasistowski. Ma wielki kolczyk w nosie, a inni bohaterowie występujący w komiksie nienaturalnie duże usta czy kły zamiast zębów.

Jednak jeżeli ktoś próbuje wpisać komiks Barksa i postać Bombiego do obecnej sytuacji politycznej, to jest w ogromnym błędzie. O tym że Bombie i inne czarnoskóre osoby są w komiksie Barksa pokazane w sposób rasistowski to było jasne dla wszystkich, łącznie z samym Barksem, od kilkudziesięciu lat. Wudu dla ludu przez ponad 60 lat nie zostało wydane w USA w pierwotnej wersji. Dopiero w 2011 roku komiks doczekał się przedruku w wersji zgodnej z oryginałem, a nigdy nie przedrukowano go w USA w wydaniu nie będącym ekskluzywną publikacją dla fanów.

Podejście Disneya do Bombiego zmieniało się przez lata. Trudno powiedzieć jak wyglądało w pierwszych latach po publikacji, ale da się zauważyć, że Wudu dla ludu było dużo rzadziej przedrukowywane w Europie niż inne komiksy z tamtego okresu. Więcej wydań pojawiło się w latach 80., szczególnie po tym jak w połowie dekady powstała ocenzurowana wersja komiksu, w którym zmieniono wygląd Bombiego i szamana Fuli Zuli. Dopiero na początku XXI wieku stwierdzono, że nie warto farbować rzeczywistości i w wielu krajach po raz pierwszy pojawił się komiks w pierwotnej wersji.

Pomijając pojedyncze cameo, jedynym twórcą, który powrócił do postaci Bombiego był Don Rosa, który nawiązał do Wudu dla ludu w dwóch rozdziałach Życia i czasów Sknerusa McKwacza. Tam Bombie i szaman Fula Zula postaci ukazani w wersji podobnej do tej z ocenzurowanej wersji komiksu Barksa. Bombie pojawił się też parę lat temu w Kaczych opowieściach, ale jego geneza i wygląd znacząco różniły się od komiksowej wersji, więc prawdopodobnie z tego powodu jest to obecnie jedyny tytuł z Bombie, który nie został przez Disneya zbanowany.

Wydawało się, że sytuacja wraca do normalności, czyli wszyscy zdają sobie sprawę, że postać Zombie Bombie jest oparta na rasistowskich stereotypach, ale jednocześnie można publikować komiksy z tą postacią. Aż ktoś w Disneyu w 2023 roku wywrócił stolik do góry nogami i zakazał publikacji wszystkich komiksów z Bombie, zarówno w starej wersji jak i zmienionej. Czym się ta osoba kierowała? Prawdopodobnie nie żadnymi ideologicznymi pobudkami, lecz próbą uniknięcia kontrowersji. Czy ma to sens? Nie. Ale kontrowersje nie zaczęły się w 2023 roku, lecz już kilkadziesiąt lat wcześniej.

Jakie tomy są najprawdopodobniej zbanowane?

Kaczogród. Carl Barks - Na dalekiej północy i inne historie z lat 1949-1950
7. tom kolekcji Barksa w kolejności chronologiczności i 11. w kolejności wydawania
Wydanie obecnie prawdopodobnie nie może być przedrukowywane ze względu na publikację Wudu dla ludu.
Komiks nie jest już dostępny w sklepach internetowych, ale jest nadal dostępny w niektórych księgarniach stacjonarnych.

Wujek Sknerus i Kaczor Donald. Don Rosa -  Najbogatszy kaczor świata
5. tom kolekcji Rosy zawierający m.in. drugą połowę Życia i czasów Sknerusa McKwacza
Wydanie obecnie nie może być przedrukowywane ze względu na publikację Kapitalisty z Kalisoty.
Komiks nadal jest dostępny m.in. w sklepie Egmontu, Gildii, Empik.com, Tantis czy Taniej Książce, ale w najbliższym czasie nie będzie mógł być dodrukowywany.

Wujek Sknerus i Kaczor Donald. Don Rosa - Druga tajemnica starego zamczyska
10., ostatni tom kolekcji Rosy
Wydanie obecnie nie może być przedrukowywane ze względu na publikację Czy to jawa, czy sen?.
Komiks nie jest już dostępny w sklepach internetowych, a ze względu na to, że jako jedyny tom kolekcji Rosy nie doczekał się dodruku, ceny na aukcjach są często dość wysokie.

Mamy jednak nadzieję, że powyższa lista jak najszybciej stanie się całkowicie niepotrzebna, a Disney zmieni decyzję i ponownie pozwoli na wydawanie komiksów z Zombie Bombie.

Źródło ilustracji: Disney Publishing Worldwide / materiały prasowe - Egmont Polska